درباره روغن موتور و استانداردهای آن چه میدانید؟

روغن موتور قبلاً یک کاربرد داشت آن هم روانکاری قطعات موتور بود ولی روغن موتورهای مدرن و امروزی، کاربردهای دیگری هم دارند و معمولا، ترکیبی از روغن پایه و ترکیبات افزودنی خاص هستند که با اهداف خاصی به روغن اضافه ‌می‌شوند. این ترکیبات افزودنی، ‌‌می‌توانند به روغن کاری قطعات موتور، خنک کردن موتور، تمیز کردن قطعات آن از آلاینده‌های گرد و غبار، کاهش اصطکاک و محافظت در برابر سایش بیش از حد موتور کمک کنند. البته در کل، به کاهش مصرف سوخت هم کمک ‌می‌کنند. در ادامه، به معرفی خواص روغن‌های جدید و افزودنی‌های آنها ‌می‌پردازیم.

البته بهتر است این نکته را مد نظر داشته باشید که روغن موتور موتورسیکلت‌ها و اسکوترها با روغن موتور خودروها متفاوت است. چون موتورسیکلت‌ها، دماهای گرم‌تر و دور موتور بالاتری دارند و به همین دلیل، روغن در معرض فشار بیشتری قرار ‌می‌گیرد.

افزودنی‌های روغن موتور چه کاربردهایی دارند؟

• به شما اطمینان ‌می‌دهد که قطعات متحرک موتور به اندازه ی کافی روانکاری ‌می‌شوند.
   
• به خنک شدن قطعات موتور کمک ‌می‌کند.
   
• مصرف سوخت موتورسیکلت را کاهش ‌می‌دهد.
   
• از تجمع اسید و خوردگی موتور جلوگیری ‌می‌کند.
   
• شاخص ویسکوزیته ی روغن را بهبود ‌می‌دهند.
   
• از تشکیل لجن موتور روی قطعات موتور جلوگیری ‌می‌کنند.

انواع روغن موتور

همانطورکه در ابتدای نوشته اشاره شد، روغن موتورها به مرور زمان تکامل یافته‌اند. در ادامه، به معرفی این سیر تکاملی ‌می‌پردازیم.

1. روغن موتور معمولی یا ‌مینرال

روغن معمولی که به عنوان روغن معدنی نیز شناخته ‌‌می‌شود، روغن موتور استانداردی است که از نفت خام تولید ‌‌می‌شود و سپس در کارخانه تصفیه ‌‌می‌شود. این روغن، نسبت به سایر روغن موتورها کمتر تصفیه شده است و در برابر دماهای مختلف، محافظت و مقاومت آن‌چنانی ایجاد نمی‌کند. وظیفه اصلی آن این است که به عنوان روان کننده برای اجزای موتور شما عمل کند. روغن موتور معمولی یا مینرال، ارزان‌ترین نوع روغن موتور است.

2. روغن موتور سینتتیک

روغن موتور سینتتیک در نقطه‌ی مقابل روغن‌های مینرال است و در کارخانه، عملیات بیشتری روی آن انجام می‌شود. به همین دلیل نسبت به روغن‌های معمولی، با موتورها سازگار تر است. کاملا تصفیه شده و به همین دلیل، برای موتورها مفیدتر است. ناگفته نماند که در اکثر دماها نیز پایدار است و ویسکوزیته بالایی دارد. روغن سیننتتیک، خاصیت روان کنندگی بالایی دارد، و نسبت به سایر روغن موتورها، کیفیت و قیمت بالاتری دارد.

3. روغن ترکیبی ‌مینرال سنتتیک

همانطور که از نام آن پیداست، هم از نفت خام و هم از مواد مصنوعی تولید ‌‌می‌شود. این نوع روغن تمام مزایای روغن موتور معمولی و روغن موتور مصنوعی را ترکیب ‌‌می‌کند و در عین حال سعی دارد، معایب هیچکدام را نداشته باشد. روغن ترکیبی سننتیک حاوی افزودنی‌های اصلاح‌کننده‌ی ویسکوزیته است تا ویسکوزیته‌ی روغن را در دماهای مختلف حفظ کند.  قیمت این روغن، از روغن سنتتیک مقرون به صرفه‌تر و از روغن معدنی، کمی‌گران‌تر است.

استاندارد 10w-50 چیست؟

استاندارد 10- W50 استاندردی است که توسط SAE  مشخص شده است. SAE مخفف Society of   Automotive Engineering  به معنای انجمن مهندسی خودرو است. W نیز مخفف کلمه ی زمستان است. در این استاندارد، عدد قبل از W (یعنی 10) نشان دهنده‌ی ویسکوزیته‌ی روغن در 0 درجه سانتیگراد است. هرچه این عدد کمتر باشد، روغن در زمستان (با غلیظ نشدن) عملکرد بهتری خواهد داشت. عدد بعد از W (یعنی 50) نشان دهنده درجه ویسکوزیته در دمای بالا است. هر چه این عدد بیشتر باشد، مقاومت روغن در برابر نازک شدن در دمای بالا بهتر است.

در کل ‌می‌توان به این صورت گفت: که یک روغن موتور 10W-50 در زمستان، مانند یک روغن SAE با 10 در دمای 0 درجه سانتیگراد (32 درجه فارنهایت) و  در تابستان، مانند یک روغن موتور با وزن SAE 50 در دمای 100 درجه سانتیگراد (212 درجه فارنهایت) عمل ‌‌می‌کند.

در نتیجه، در دماهای عملیاتی بالاتر، حداقل افت ویسکوزیته را دارد و ‌‌می‌تواند بدون ایجاد اصطکاک یا سایش بیش از حد قطعات انجین، بین آنها حرکت کند. از طرف دیگر، این روغن موتور در سرما، تا 30- درجه سانتی گراد کارایی خود را حفظ ‌می‌کند.

روغن 10w-50چه مزایایی دارد؟

• مقاومت در برابر اکسیداسیون بهتر در دمای عملیاتی بالاتر
   
• مصرف سوخت بهتر به دلیل کارکرد آسان و مصرف کم روغن
   
• شاخص ویسکوزیته بالاتر (VI) لایه روغن ضخیم تری را در یاتاقان‌ها و بادامک‌ها فراهم ‌‌می‌کند تا از خوردگی یا سایش موتور جلوگیری کند.
   
• خواص شوینده و پخش کنندگی بالاتر برای جلوگیری از تشکیل لجن
   
• فواصل تخلیه طولانی
   
• رفتار مناسب در زمان استارت سرد

معرفی JASO  و استانداردهای آن

کلمه JASO مخففJapanese Automotive Standards Organization سازمان استاندارد خودرو ژاپن است. این استاندارد مخصوص سطح کیفی روغن موتورسیکلت هاست. در ادامه، به معرفی بیشتر این استاندارد می‌پردازیم.

JASO MA

روغن‌های JASO MA برای موتورهای با کلاچ تر مناسب هستند. این روغن‌ها اصطکاک مورد نیاز را برای جلوگیری از لغزش کلاچ تامین می‌کنند. (مطالعه بیشتر در مورد کلاچ موتورسیکلت) JASO MA ها را می‌توان در موتورهای 4 زمانه استفاده کرد که در آن یک سیستم روغن برای موتور، گیربکس و کلاچ وجود دارد.

روغن‌های MA برای همه کاربردها مناسب هستند. در سال 2006، یک دسته بندی جدید برای روغن موتورهای JASO MA ایجاد شد و این روغن موتورها به دو دسته ی MA1 و MA2 تقسیم شدند.

JASO MA: این مشخصات استاندارد برای روغن‌هایی است که در یک سیستم روغن استفاده می‌شود (جایی که موتور، گیربکس و کلاچ از یک روغن استفاده می‌کنند). این روغن ها فاقد هرگونه اصلاح کننده اصطکاک هستند.

JASO MA1: این مشخصات استاندارد پایین تری برای موتورسیکلت‌هایی است که به روغن های متفاوتی برای موتور، گیربکس و کلاچ نیاز دارند.

JASO MA2: این مشخصات استاندارد بالاتری برای موتورسیکلت‌های مدرن است. این روغن‌ها برای استفاده در موتورسیکلت‌هایی که دارای مبدل‌های کاتالیزوری در سیستم اگزوز هستند مناسب هستند.

JASO MB

JASO MB: این نوع روغن ها برای اسکوترها مناسب هستند و به کاهش مصرف سوخت آنها کمک می‌کنند. JASO MB ها به عنوان کم اصطکاک‌ترین روغن‌ها در روغن‌های موتور سیکلت 4 زمانه، شناخته می‌شوند. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان روغن‌های JASO MB ، را با روغن‌های JASO MA جایگزین نکنید. زیرا روغن‌های JASO MA باعث لغزش کلاچ موتور می‌شوند.

در کل، برای اسکوترها نباید روغن‌هایی را استفاده کنید که عبارت «عملکرد کاهش مصرف سوخت  یا energy conserving دارند. مواد بهبود دهنده اصطکاک استفاده‌شده در این روغن‌ها می‌تواند سبب بروز مشکل زودرس در سیستم کلاچ موتور سیکلت شود.

API

API (موسسه نفت آمریکا) رایج ترین استاندارد طبقه بندی امروزه بر روی برچسب روغن موتور است. API محصولات ارائه شده برای صدور مجوز را از طریق آزمایش‌های متعدد برای تعیین سطح عملکرد روان کننده قرار می‌دهد.

API آخرین استاندارد، SN را در سال 2010 معرفی کرد. API از "SO" صرف نظر کرد زیرا مخفف Standard Oil است که هنوز در کانادا فروخته می‌شود. اهداف اصلی آن برای عصر SN محافظت بهتر از موتورهای توربوشارژ، کار با بنزین اتانول E-85 و، بهبود مصرف سوخت بود.

استاندارد API SN

در سال 2010 مؤسسه نفت آمریکا یک دسته روغن موتور جدید با نام API SN معرفی کرد. این استاندارد، مدل بهبود یافته ی  API SM است که در موارد زیر، بهبود پیدا کرده است. روغن های این دسته دارای خواص آنتی اکسیدانی و شوینده بهبود یافته، محافظت بالایی در برابر سایش و خوردگی هستند. این استاندارد در موارد زیر، نسبت به نوع قبلی خود، بهبود پیدا کرده است.

• حفاظت پیستونها نسبت به رسوب در دمای بالا
   
• کنترل بهتر تولید لجن در موتور

درنهایت

اگر از محصولات نیکران موتور استفاده می‌کنید، توصیه‌ی ما به شما این است که برای تعویض روغن موتور خود، از روغن موتورهای راپیدو استفاده کنید. روغن موتورهای راپیدو، برای تمامی محصولات بنلی و کی وی با حجم موتورهای 125-249 سی سی مناسب هستند و با تمام مدل‌های این دو برند در ایران، سازگارند. لازم به ذکر است که یکی از شرایط گارانتی موتورسیکلت‌های نیکران موتور، استفاده از روغن موتور راپیدو است. اطلاعات بیشتر در مورد روغن موتور راپیدو و خرید آن