دوچرخه های کوهستان چند نوع هستند؟

هر دوچرخه‌ی کوهستانی، برای چه کاری مناسب است؟ هر کدام از دوچرخه‌های کوهستان، چه ویژگی‌هایی دارند؟ دوچرخه‌های کوهستان را می‌توان براساس سختی مسیر، نوع کاربری و قطعات استفاده شده در ساختار آنها تقسیم بندی کرد. اگر قصد خرید دوچرخه کوهستان دارید، بهتر است در ابتدا، نوع نیاز خود و مسیری‌ که می‌خواهید در آن حرکت کنید را به خوبی بشناسید تا بتوانید یک دوچرخه مناسب انتخاب کنید. 

دوچرخه‌های کوهستان برای حرکت در طبیعت و آفرود مناسب هستند. به همین دلیل، سیستم تعلیق، مقاومت و فرم بدنه، ارتفاع فرمان، قطر لاستیک، الگو و حتی آج لاستیک‌های آن‌ها به همین منظور طراحی شده‌اند.

به طور کلی،‌ می‌توان گفت برای دوچرخه کوهستان، 3 نوع تقسیم‌بندی وجود دارد.

•  بر اساس قطعات به کار رفته شده در ساختار آن
•  
•  بر اساس سبک دوچرخه
•  
•  بر اساس سیستم تعلیق
• 
   

راهنمای خرید دوچرخه

انواع دوچرخه کوهستان بر اساس سیستم تعلیق

دوچرخه کوهستان را براساس نحوه طراحی و نوع کمک ‌فنر می‌توان به سه دسته‌ی دوچرخه‌های Soft Tail،Hard Tail  و Full Suspension  تقسیم بندی کرد.

• دوچرخه‌های  Hard Tail یا همان دم سخت:همانطور که از نامشان مشخص است، در قسمت عقب خود، سیستم تعلیق ندارند. البته ممکن است در قسمت جلو، سیستم تعلیق داشته باشند. معمولا این سبک دوچرخه کوهستان، برای دوچرخه سواران معمولی توصیه می‌شود.
   

• 
   
• مدل های Soft Tail ، یا سافت تیل: این مدل‌ها در قسمت عقب خود، سیستم تعلیق دارند. در بدنه این نوع دوچرخه‌ها از الیاف کربن استفاده شده تا دوچرخه سبک و انعطاف‌پذیر باشد.
• 
   
• مدل  Full Suspension دارای دو سیستم تعلیق، یکی در قسمت جلو و دیگری در تنه دوچرخه است. طراحی فریم آن هم، به صورت دوتکه است که قسمت جلویی آن، یک قسمت مثلثی شکل دارد که جزئی از سیستم تعلیق است.
   

شاید تصور کنید، دوچرخه‌های تعلیق کامل، بهترین و بی نقص‌ترین نوع دوچرخه‌های کوهستان هستند؛ ولی واقعیت این است که ممکن است برای شما کارایی نداشته باشند. تعلیق کامل برای هر کاربری و هر فردی نیاز نیست.

انواع دوچرخه کوهستان بر اساس قطعات

• سیستم دنده دوچرخه کوهستان، توسط برندهای زیادی تولید می‌شود، اما در میان نمونه‌های مختلف، برند شیمانو، از شناخته‌شده‌ترین برندها است و تعداد خودروهای آن بر اساس نوع مبتدی تا پیشرفته دوچرخه کوهستان قابلیت تغییر دارد.
•  
• سیستم ترمز دوچرخه‌های کوهستان، به سه دسته، سیستم ترمز ویبریک (VBrake)، دیسک مکانیکی و دیسک هیدرولیک تقسیم بندی می‌شود. ترمزهای ویبرک برای دوچرخه‌سواری در شهر و مسیرهای کوهستانی ساده مناسب هستند. ترمزهای دیسک مکانیک و هیدرولیک نیز، برای حرکت در مسیرهای کوهستانی و صعب العبور استفاده می‌شوند.    
•  
• تنه دوچرخه‌های کوهستان از استیل، آلومینیوم و کربن، تولید می‌شود. فریم استیل وزن بسیار بالا و قیمت پایینی دارد، در حالی که فریم آلومینیوم علاوه بر وزن کم‌تر، از کیفیت و قیمت بالاتری برخوردار است. فریم کربن هم در دوچرخه‌های حرفه‌ای کوهستان استفاده می‌شود و به علت وزن کم، بین دوچرخه‌های حرفه‌ای محبوبیت بیشتری دارد. سبک بودن فریم کربن، باعث می‌شود تا فریم بتواند ضربه‌های مسیر را بیشتر به خودش جذب کند.

 انواع دوچرخه‌های کوهستان بر اساس سبک آنها

دوچرخه‌های کوهستان را می‌توان بر اساس سبک، در هفت دسته جداگانه تقسیم‌بندی کرد. این دسته‌بندی شامل سبک‌های کراس کانتری، اسپرت، تریل، آل مونتاین، اندرو، دانهیل و فت بایک است که در ادامه به معرفی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم. به این نکته توجه داشته باشید که در دوچرخه کوهستان، هر چه مقدار بازی دوشاخ جلو بیشتر باشد، دوچرخه برای در حرکت مسیرهای بسیار سخت و سرپایینی با شیب‌های تند مناسب‌تر است.

دوچرخه کراس کانتری

سبک کراس کانتری یا XC از مدل‌های محبوب و پرطرفداری است که برای شرکت در مسابقات دوچرخه‌سواری طراحی شده است. لاستیک کم آج و تنه‌ی ضخیم و فرمان صاف این سبک دوچرخه، باعث می‌شود تا برای حرکت در سر بالایی‌ها، جاده‌های خاکی و ناهمواری‌ها مناسب باشد. بنابراین استفاده از آن برای افراد مبتدی و عبور و مرور در شهر توصیه نمی‌شود. معمولا چرخ این سبک دوچرخه‌ها، در سایزهای 26، 27.5 و 29تولید می‌شود و و فاصله‌ی دوشاخ جلوی آنها  نیز 10 الی 11 سانتی‌متر است. برخی از آن‌ها با توجه به نیاز دوچرخه سوار و مسیر مسابقه، ممکن است به کمک فنر عقب هم مجهز باشند.

دوچرخه اسپرت

دوچرخه اسپرت از رایج‌ترین سبک‌های دوچرخه کوهستان است که برای افراد غیر حرفه‌ای مناسب بوده و به مدل‌های کلاسیک دوچرخه کوهستان شباهت زیادی دارد. برخی از شرکت‌های تولید کننده، از سبک اسپرت، به عنوان سبک کراس کانتری غیر حرفه‌ای یاد می‌کنند و برخی دیگر آن را در یک دسته جداگانه قرار می‌دهند. 

این مدل هم مانند دوچرخه کراس کانتری دارای یک دو شاخ جلو (کمک جلو) به بازی  10 یا 11 سانتی متر است و تنها تفاوت آن سیستم تعلیقی است که در قسمت جلوی دوچرخه استفاده شده است. تجهیزات استفاده شده در سبک اسپرت از نوع معمولی و رده متوسط است و همین امر باعث می‌شود تا نسبت به دوچرخه کراس کانتری قیمت پایین‌تری داشته باشد. البته قیمت پایین آن دلیل بر بی کیفیت بودن دوچرخه نیست، بلکه به نوع تجهیزات جانبی استفاده شده در ساختار آن بستگی دارد.

دوچرخه تریل

نیکران موتور، این سبک دوچرخه را برای افرادی که می‌خواهند تا در مسیرهای خاکی و ناهموار رکاب بزنند و در عین حال بتوانند تعادل خود را حفظ کنند، توصیه می‌کند. شکل ظاهری بدنه دوچرخه تریل، شیب‌دار بوده و برای حرکات نمایشی و عبور از اجسام و موانع طراحی شده است. در این سبک دوچرخه کوهستان مقدار بازی دوشاخ جلو برابر با 12 یا 13 سانتی متر است و چرخ‌های آن در سایزهای 29، 27.5و 26 سانتی متر عرضه می‌شوند، وجود کمک عقب هم به نیاز دوچرخه سوار و مسیر حرکت او بستگی دارد.

دوچرخه فت بایک

آخرین نوع از دوچرخه‌های کوهستان، سبک فت بایک است که برای عبور از مسیرهای ساحلی و برفی طراحی شده است. به همین دلیل در این نوع دوچرخه‌ها از لاستیک‌های چاق با سایز +29 استفاده می‌شود تا مانع از فرو رفتن چرخ به داخل شن و برف شود. عرض لاستیک دوچرخه‌های معمولی 2 تا 2.5 اینچ است ولی این عدد در دوچرخه‌های فت بایک به 2 برابر یا بیشتر هم می‌رسد. معمولا عرض چرخ‌های این سبک دوچرخه از 3.7 اینچ شروع می‌شود.

دوچرخه آل مونتاین

برای حرکت در مسیرهایی که میزان سرپایینی و سربالایی تقریبا برابری دارند، بهترین گزینه، دوچرخه آل مونتاین است. بازی دوشاخ جلو برای دوچرخه آل مونتاین معادل با 14 یا 15 سانتی متر است و چرخ‌های آن هم در سایزهای 29، 27.5، 26 تولید می‌شوند. 

دوچرخه اندرو

این مدل از خشن‌ترین سبک‌های دوچرخه کوهستان به شمار می‌آید. هیجان و خطر دوچرخه‌سواری با سبک اندرو به قدری زیاد است که به دوچرخه سواران این سبک توصیه می‌شود تا برای ایمنی بیشتر و حفظ سلامتی خود از کلاه کاسکت فک‌دار استفاده کنند. دوچرخه‌های اندرو قبل از دوچرخه‌های دانهیل خشن‌ترین دوچرخه‌های کوهستان هستند. بازی دوشاخ جلو در دوچرخه اندرو برابر با 16 یا 17 سانتی متر بوده و چرخ‌ها در سایزهای 29، 27.5، 26 هستند. یک نمونه دوچرخه اندرو را در تصویر زیر می‌بینید.

دوچرخه دان هیل

برای حرکت در سرازیری‌های خشن و پر خطر، دوچرخه دان هیل یا DH بهترین گزینه به شمار می‌آید. در طراحی این سبک دوچرخه، بیشترین مقدار بازی دوشاخ جلو معادل با 20 سانتی متر است و چرخ‌ها هم، سایزی برابر با 26، 27.5 و 29 سانتی متر دارند. از مهم‌ترین ویژگی‌های دوچرخه دان هیل، می‌توان به دوام آن اشاره کرد. چرا که برای حرکت در زمین های شیب‌دار، سقوط‌های آزاد و پرش‌های بزرگ طراحی و تولید شده اند. بدنه‌ی این دوچرخه‌ها از فولاد، آلومینیوم یا الیاف کربن تشکیل شده و سیستم تعلیق کاملی دارد. تجهیزات ایمنی در این سبک دوچرخه، بسیار زیاد و اجباری است و وزن سنگین و نوع طراحی آن باعث می‌شود تا رکاب زدن در سربالایی‌ها با آن بسیار سخت و تقریبا غیر ممکن باشد.

هر چقدر بازی دوشاخ جلو، بیشتر باشد، دوچرخه برای مسیرهای سخت‌تر و سرپایینی‌تر مناسب است.

در نهایت

فراموش نکنید در دوچرخه سواری سه مورد روی سلامت جسمی شما اثرگذار هستند:

1.  سایز دوچرخه و تناسب آن با اندام شما
    
2.  نوع دوچرخه و تناسب آن با سطح حرفه‌ای بودن شما
    
3.  نوع دوچرخه و تناسب آن با محیطی که قرار است در آن دوچرخه‌سواری کنید.
    

پس بهتر است در انتخاب خود دقت کنید و دوچرخه‌ی خود را با توجه به شرایط بالا انتخاب کنید تا به شما آسیب نزند. نیکران موتور پیشنهاد می‌کند راهنمای سایز دوچرخه را مطالعه کنید.