درباره باد نیتروژن چه می دانید؟

امروزه پر کردن تایر موتورسیکلت با باد نیتروژن به روشی رایج تبدیل شده. تایر های پر از نیتروژن جایگزینی مناسب برای لاستیک ها با هوای معمولی است.  در گذشته باد نیتروژن برای لاستیک هایی نظیر اتومبیل های مسابقه، هواپیماها، فضا پیماها و ماشین آلات صنعتی که نیاز به تنظیمات دقیق تری داشتند لازم و ضروری بود، اما امروزه این باد برای استفاده از موتورسیکلت‌ها هم استفاده می شود و گزینه بهتری به حساب می آید. شاید استفاده از باد نیتروژن برای لاستیک های موتورسیکلت، گران باشد و نگهداری از آن ها هزینه های بیشتری داشته باشد اما باعث افزایش عمر لاستیک ها می گردد.

نیتروژن چیست؟

نیتروژن، گازی بسیار پایدارتر از اکسیژن است که استفاده ازآن به صورت خالص، از خوردگی لاستیک جلوگیری می کند. در این مقاله به مزایا و معایب استفاده از  نیتروژن در باد لاستیک ها می پردازیم.

حفظ بهتر باد لاستیک و فشار باد پایدارتر

لاستیک های پر از نیتروژن، فشار پایدارتری دارند و در بلند مدت فشار خود را از دست نمی دهند، زیرا نیتروژن به سختی از لاستیک ها خارج می شود. لاستیک های معمولی پر از هوا هنگام گرم شدن، فشار بسیار ناسازگاری از خود نشان می دهند و از این رو لازم است، به طور منظم درجه باد لاستیک ها  را بررسی کنید تا ایمنی رانندگان تضمین شود.

در حالی که لاستیک های حاوی نیتروژن، بر خلاف لاستیک های معمولی پر از هوا، با تغییر دما، نوسان فشار کمتری دارند و در نتیجه این نوع باد برای موتورسیکلت های مسابقه گزینه بسیار مناسبی می باشد هر لاستیکی به مرور زمان با کاهش فشار باد مواجه خواهد شد که تغییرات دمایی آن را تسریع می کند.

قانون کلی این است که به ازای هر ۱۰ درجه کاهش یا افزایش دما ۱ پی اس آی کاهش فشار باد رخ می دهد. گفته می شود که نیتروژن به خاطر اینکه مولکول های بزرگتری نسبت به اکسیژن دارد احتمال اینکه از دیواره های تایر خارج شود کمتر است.

بر اساس تحقیق موسسه Consumer Reports گزارشات مصرف کننده در سال ۲۰۰۶ تستی یک ساله انجام شد تا مشخص شود میزان افت فشار باد در لاستیک هایی که نیتروژن داشتند بیشتر است یا لاستیک هایی که باد معمولی داشتند. نتیجه تست نشان داد لاستیکهایی که باد نیتروژن داشتند افت فشار کمتری در طول زمان برایشان رخ داد ولی اختلاف فشار با تایرهایی که باد معمولی داشتند فقط ۱٫۳ پی اس آی بود.

در میان ۳۱ تایری که آزمایش شدند از میزان باد اولیه که ۳۰ پی اس آی بود در نمونه های نیتروژن میانگین افت فشار ۳٫۵ و در نمونه های معمولی ۲٫۲ پی اس آی بود. در این آزمون نیتروژن برنده شد ولی اختلاف زیادی بین نیتروژن و باد معمولی نبود.

 نشت کمتر از لاستیک

هنگامی که موتور در حال حرکت است ، لاستیک خم می شود و در حین چرخش کشیده شده و به آرامی میزان فشار باد لاستیک موتورسیکلت کاهش می یابد. براساس علم شیمی، ثابت شده است که نیتروژن،  1.6 برابر کندتر از هوا از لاستیک خارج می شود. یک اتم اکسیژن از نظر ساختاری کوچک تر از یک اتم نیتروژن است، به همین دلیل نیتروژن کم تر از هوا، قادر به فرار از تایر و هم چنین نفوذ به لاستیک است.

کاهش مصرف سوخت

فشار مداوم تایرها باعث بهبود راندمان سوخت در تایرهای نیتروژن دار شده و برخلاف هوا، منجر به بهینه سازی مصرف سوخت می شود.  طبق تحقیقات به دست آمده باد مناسب لاستیک، مصرف سوخت را تا حد زیادی کاهش می دهد و یک لاستیک تکی حاوی نیتروژن می تواند، 3 تا 6 درصد در مصرف سوخت شما صرفه جویی کند.
 

البته این میزان خیلی زیاد نیست ولی با توجه به استفاده طولانی مدت از موتورسیکلت می تواند عدد بزرگی شود. موسسه EPA آژانس حفاظت محیط زیست ایالت متحده می گوید اگر هر ۴ تایر به اندازه ۱ پی اس آی کم باد باشد تا ۰٫۳ درصد در مصرف سوخت تاثیر منفی می گذارد.
 

در نتیجه چون نیتروژن حفظ فشار باد بهتری دارد باعث کاهش مصرف سوخت می شود. اگر شما حداقل ماهی ۱ بار فشار باد لاستیکتان را چک کنید نیازی به مبلغ اضافی برای باد نیتروژن ندارید و بنابراین برتری نیتروژن در مصرف سوخت بسیار کم رنگ خواهد شد. ولی عمل کردن به این اصل (چک کردن فشار حداقل ماهی یکبار) برای بیشتر مردم در حرف ساده تر است تا در عمل. بیشتر مردم فراموش می کنند که باد لاستیکهایشان را چک کنند.

حرارت کمتر و ایمنی بیشتر

تایرهایی که در آن‌ها از باد معمولی استفاده می شود، در صورت مشتعل شدن موتور سیکلت، از اکسیژن موجود در داخل تایر برای سوختن استفاده می ‌کنند. در حالی که نیتروژن، قابل اشتعال نیست و به همین دلیل احتمال آتش گرفتن در آن وجود ندارد و برخلاف تایرهای پر از هوا، حادثه آتش سوزی را بدتر نمی کند.

وقتی باد معمولی در لاستیک باشد رطوبت (آب) را جذب کرده و هنگامی که تایرها در حال چرخش هستند حرارت آنها بالاتر رفته و آب به بخار تبدیل می شود و در اثر افزایش حجم باعث افزایش فشار لاستیک می شود. گفته می شود چون نیتروژن خشک است بنابراین آب یا رطوبت در لاستیک به وجود نمی آید تا باعث نوسان فشار آن شود. ولی تحقیقات نشان داده است که این تغییرات حرارت هنگام استفاده از باد معمولی در مقایسه با نیتروژن ناچیز است.
 

جلوگیری از پوسیدگی رینگ و دوام بیشتر لاستیک ها

هوا حاوی مقداری بخار آب است، در حالی که نیتروژن به عنوان یک گاز خشک شناخته شده است. از این رو لاستیک های نیتروژنی طول عمر بالاتری دارند و دیگر مشکلات تایرهای استاندارد پر از هوا را نخواهند داشت. معمولاً موتورسواران، لاستیک ها را با نیتروژن پر می کنند تا مشکلاتی نظیر پارگی، ساییدگی چرخ ها و سایر قطعات موتورسیکلت کاهش یابد.

هم چنین با توجه به خشک بودن نیتروژن قطعات فلزی تایر زنگ نمی زنند و چرخ های فلزی خراب نخواهند شد. در صورتی که بخار آب موجود در هوای معمولی لاستیک باعث خوردگی سنسورهای حساس و هم چنین زنگ زدگی قسمت داخلی میل سوپاپ و چرخ می شود. گفته می شود چون باد نیتروژن خشک است و رطوبت و آب در لاستیکی که باد نیتروژن دارد وجود ندارد بنابراین پوسیدگی رینگ رخ نمی دهد. ولی جنس رینگ ها طوری است که این مشکل زیاد جدی نیست و این امر هم دو دلیل دارد:
 

• اول اینکه رینگهای آلیاژی مشکلی با آب داخل لاستیک ندارند زیرا پوششی دارند که از اکسیده شدن آلومینیوم جلوگیری می کند.
   
• دوم اینکه رینگهای فولادی هم فقط موقعی به مشکل می خورند که رنگ آنها آسیب ببیند.
   

پس این مورد نیز برتری چشمگیری برای نیتروژن محسوب نمی شود.

هزینه ها

فرض کنید شخصی از فروشگاهی ۴ حلقه لاستیک نو می خرد و آن فروشگاه باد لاستیکها را با نیتروژن پر می کند. اگر این شخص نیاز به افزایش یا تنظیم باد لاستیک پیدا کند نمی تواند به هر مکانی برای این کار مراجعه کند چون ممکن است هر جایی باد نیتروژن نداشته باشد. اما تحت هر شرایطی باد معمولی در دسترس خواهد بود ولی اگر باد معمولی در لاستیکهایی که از قبل با نیتروژن پر شده اند اضافه شود مشکل رقیق شدن نیتروژن به وجود می آید.

پس بعضی مواقع گشتن به دنبال نیتروژن خود زمان بر و هزینه بر خواهد بود. هزینه کمتر باد معمولی نسبت به باد نیتروژن نیز باید در نظر گرفته شود، به ازای هر یکبار تنظیم باد نیتروژن می شود چندین بار باد معمولی به لاستیکها اضافه کرد. پس همیشه اینطور نیست که افت فشار کمتر با باد نیتروژن هزینه کمتری برای مالک خودرو داشته باشد و در مواردی (مثلا نداشتن باد نیتروژن در بعضی آپاراتی ها) ممکن است دردسر ساز هم باشد.

سازگاری با محیط زیست

طبق آمار به دست آمده، سالانه بیش از 300 میلیون لاستیک از بین می رود، در حالی که استفاده از گاز نیتروژن این آمار را تا 30 درصد کاهش می دهد. چرا که در صورت استفاده از گاز نیتروژن باعث می شود تا تایرها نشت کم تر و فشار مناسب تری داشته باشند و همین دو مورد، عمر لاستیک را به طور چشمگیری افزایش می دهد. علاوه بر این، باد مجاز لاستیک با نیتروژن می  تواند تاثیر مثبتی بر روی مصرف سوخت موتورسیکلت داشته باشد و از آلودگی بیشتر محیط زیست جلوگیری نماید.

معایب استفاده از گاز نیتروژن
 

• برای پر کردن باد نیتروژن نیاز به پرداخت هزینه بیشتری نسبت به هوای معمولی خواهید داشت.
   
• در صورت استفاده از نیتروژن، بازهم نیاز به سرویس و نگهداری از تایر موتورسیکلت وجود دارد و باید به طور مرتب درجه باد لاستیک موتور سیکلت را چک کرد. لازم به ذکر است برای نگهداری بهینه، بهتر است، جدول تنظیم باد لاستیک موتورسیکلت خود را طی هر دوره سرویس به همراه داشته باشید و اطلاعات لازم را در آن درج کنید.
   
• از دیگر معایب گاز نیتروژن در دسترس نبودن آن است، زیرا دستگاه تنظیم باد نیتروژن به راحتی قابل دسترس نیست و ممکن است هر تعمیرگاهی آن را نداشته باشد؛ در این راستا برای پر کردن یک لاستیک کم باد، باید به دنبال یک مکان مناسب بگردید.

منابع:

www.carsdirect.com

www.mobil.com

carfromjapan.com